Program autorski z jezyka angielskiego zawodowego do nauczania w klasach III i IV Technikum Handlowego i Ekonomicznego
1. Użytkownicy programu i warunki jego realizacji:
- Kurs jest przeznaczony dla uczniów technikum handlowego, na zajęcia z przedmiotu "język obcy zawodowy", którym dla tychże uczniów jest język angielski. Przedmiot ten wprowadzony jest w klasie trzeciej i czwartej w ilości dwóch dodatkowych godzin oprócz kursu podstawowego przygotowującego do matury. Stąd też poziom wiedzy ogólnej uczniów, po dotychczasowych dwóch latach nauki jest bazą do rozwijania umiejętności podanych w celach szczegółowych. Naczelnym zadaniem uczniów będzie doskonalenie sprawności produktywnych, tj. mówienia i pisania oraz receptywnych, tj. czytania i rozumienia ze słuchu, zaś program ten zakłada owo doskonalenie pod kątem języka handlowego. Kompetencja językowa, czyli tworzenie spójnych i poprawnych pod względem leksykalnym i gramatycznym wypowiedzi, opierać się będzie na poznanych przez uczniów kategoriach semantycznych jednak wypełnionych materiałem leksykalnym z zakresu handlu, biznesu, bankowości, itp.
- Podstawowe warunki realizacji programu to:
- Minimum 135 godzin lekcyjnych (2 godz. tygodniowo przez 2 lata nauki)
- Podręcznik "International Express, pre-intermediate", Oxford University Press
- Pracownia językowa wyposażona w magnetofon
- Pracownia komputerowa wyposażona w drukarkę oraz Internet
- Biblioteka zaopatrzona w słowniki
2.Cele nauczania: Podstawą niniejszego programu jest ...................Opierając się na wskazanym przez nią zadaniach określono cel nadrzędny nauczania ujętego w programie. Ten cel to wszechstronny rozwój ucznia. W obliczu wejścia Polski do Unii Europejskiej uczniowie, a w przyszłości absolwenci szkół technicznych, z wyuczonym zawodem i prawidłową znajomością języka, zwłaszcza zawodowego, otrzymują przepustkę do pracy, nawiązywania kontaktów zawodowych, gł. handlowych czy chociażby otwierają sobie drogę do renomowanych europejskich uczelni by kontynuować edukację.
- Cele ogólne:
- Wszechstronny i harmonijny rozwój uczniów tak aby osiągnęli umiejętności językowe zapewniające sprawną komunikację w języku angielskim w odniesieniu do spraw zawodowych, głównie handlowych.
- Uzyskanie przez uczniów wiedzy i umiejętności umożliwiających im pracę w biznesie oraz ewentualne kontynuowanie nauki na studiach wyższych.
Aby osiągnąć powyższe cele, należy przy realizacji poniższego programu dążyć do rozwijania u uczniów umiejętności kluczowych:
- Planowania, organizowania i oceniania procesu uczenia się i przejmowania za niego odpowiedzialności
- Poszukiwania i porządkowania informacji przy wykorzystaniu różnorodnych źródeł (słowniki, encyklopedie, Internet, itp.)
- Analizowania własnych wypowiedzi oraz dokonania autokorekty
- Wykorzystania i rozwijania zdobytych wiadomości i umiejętności w przyszłym zawodzie
- Cele szczegółowe:
- Rozwijanie i integracja sprawności językowych (tworzenie spójnych i logicznych wypowiedzi ustnych i pisemnych, poprawnych pod względem stylistycznym i leksykalnym; stosowanie poprawnej wymowy i intonacji w wypowiedziach ustnych; stosowanie i przestrzeganie przyjętych form wypowiedzi pisemnych; skuteczne komunikowanie się w zakresie sprawności produktywnych i receptywnych)
- Przygotowanie do wykorzystania języka w zawodzie technik-handlowiec (prowadzenie rozmów, korespondencji listownej i internetowej w języku angielskim, negocjacji, itp.)
- Poszerzenie wiedzy ogólnej, głównie z zakresu ekonomiczno-handlowego
- Doskonalenie umiejętności samodzielnego uczenia się (patrz też "umiejętności kluczowe")
3. Wymogi kształcenia: Wymogi kształcenia zostają przedstawione w formie podziału na poszczególne sprawności językowe: mówienie, słuchanie, czytanie i pisanie i pokrywają się z przedstawionymi powyżej celami szczegółowymi wymienionymi w podpunktach a, b i c. Podpunkt d jest opisany pod względem wymogów w "umiejętnościach kluczowych".
- Mówienie:
Uczeń potrafi:
- Powitać klienta/ odwiedzającego np. firmę
- Zaproponować towar klientowi
- Przeprowadzić rozmowę telefoniczną
- Opisać towar, miejsce
- Wskazać drogę, podać kierunek itp.
- Reagować na sugestie – zgadzać się, nie zgadzać się
- Analizować fakty
- Podziękować, zapytać, rozkazać, pogratulować, wyrazić uczucia
- Poprawić własne błędy powodujące ewentualne nieporozumienia
- Przeprowadzić negocjacje
- Słuchanie:
Uczeń potrafi:
- Zrozumieć autentyczne przekazy słowne: nagrania na sekretarce telefonicznej, zapowiedzi, reklamy, ogłoszenia itp. w stopniu pozwalającym na określenie głównej myśli tekstu, określenie związków pomiędzy poszczególnymi częściami tekstu, wskazanie i wyselekcjonowanie określonych informacji, określenie intencji autora, określenie funkcji i rodzaju tekstu
- Odebrać telefon i przeprowadzić rozmowę telefoniczną
- Podać informacje przez telefon (przeliterować nazwisko, nazwę, adres, podać numer telefonu itp.)
- Rozpoznać żart językowy, dygresję, ironię
- Czytanie:
Uczeń potrafi:
- Przeczytać i zrozumieć formalną korespondencję, literaturę i artykuły z zakresu ekonomii, administracji
- Skorzystać ze słowników ekonomicznych, biznesu itp.
- Rozróżnić myśl główną tekstu od pośredniej
- Odróżnić fakty od opinii
- Rozpoznać, rozróżnić i porównać fakty, dane, definicje, hipotezy, sugestie
- Określić autora tekstu
- Określić funkcje komunikacyjną tekstu
- Określić styl języka użytego w tekście
- Wykorzystać materiały towarzyszące (np. zdjęcia, grafy itp.) by zrozumieć znaczenie i przesłanie tekstu
- Wykorzystać własną wiedzę i doświadczenie by przewidzieć główną myśl tekstu
- Pisanie:
Uczeń potrafi:
- Tworzyć spójną i logiczną wypowiedź na dany temat
- Napisać list formalny ( np. list z podziękowaniem, list ze skargą) z prawidłowym użyciem wszelkich form gramatyczno-leksykalnych odpowiednich dla sytuacji
- Napisać e-mail
- Napisać życiorys, podanie o pracę
- Wypełnić kwestionariusz, ankietę itp.
- Sformułować i uzasadnić własne opinie
4. Materiał kształcenia:
- Gramatyka:
- Czasowniki modalne z bezokolicznikiem (wyrażanie [braku ]konieczności/przymusu za pomocą must, have to, needn’t; wyrażanie powinności lub krytyki, udzielanie rad za pomocą should, ought to; wyrażanie prośby o pozwolenie za pomocą can, could, may, might; wyrażanie zakazu za pomocą can’t, mustn’t; wyrażanie przypuszczenia/prawdopodobieństwa za pomocą must, can’t, may, might, could, would(w zd, warunk.); mówienie o umiejętnościach/możliwościach za pomocą can, be able to, could );
- Czasownik will używany do wyrażenia decyzji natychmiastowej, prośby, obietnicy
- Czasownik shall używany do proponowania pomocy, wyrażania sugestii
- Czasy gramatyczne teraźniejsze i przeszłe
- czas present simple używany do (1) wyrażania czynności rutynowych/ stanów powtarzających się, (2) wyrażania stanów stałych, (3) wyrażania przyszłości w zd. warunkowych typu 0 i I i w zdaniach czasowych po spójnikach if, unless, when, as soon as, before, wyrażania przyszłości dot. rozkładów jazdy, godzin rozpoczęcia/zakończenia stałych zajęć itp
- Czas present continuous używany do (1) wyrażania czynności trwającej w chwili mówienia, (2) wyrażania czynności trwającej w bieżącym okresie czasu, (3) mówienia o zaaranżowanych czynnościach przyszłych
- Czas present perfect używany do (1) wyrażania czynności lub stanów, które miały miejsce ostatnio, gdy nie podajemy daty tych wydarzeń, (2) mówienia o czynnościach/stanach z przeszłości, których skutki są widoczne obecnie, (3) wyrażania czynności, która rozpoczęła się w przeszłości i trwa nadal, (4) wyrażania czynności, która wydarzyła się w okresie czasu obejmującym chwilę obecną
- Czas present perfect continuous używany do mówienia o czynnościach, które rozpoczęły się w przeszłości I nadal trwają, albo właśnie się zakończyły
- Czas past simple używany (1) do mówienia o wydarzeniach i stanach przeszłych, (2) w II okresie warunkowym, (4) w mowie zależnej
- Czas past continuous używany (1) do wyrażania czynności, która trwała w pewnym momencie w przeszłości, lub stanowiła tło dla innej, krótszej czynności, (2) w mowie zależnej
- Czas past perfect używany (1) do wyrażania czynności/stanów przeszłych poprzedzających inne czynności/stany przeszłe (2) w mowie zależnej
- czas future simple używany do (1) wyrażania stanu/czynności przyszłej niezależnej od człowieka lecz wynikającej z okoliczności zewnętrznych, (2) wyrażania decyzji podjętej w chwili mówienia/procesu myślowego, (3) wyrażania chęci/gotowości zrobienia czegoś, (4) składania obietnic, propozycji (5) tworzenia zdań warunkowych typu I
- wyrażenie to be going to używane do (1) mówienia o własnych zamiarach, (2) przewidywania przyszłości na podstawie obserwacji otoczenia
- Składnia czasownika:
- Question tags
- Zdania oznajmujące, pytające i przeczące w stronie biernej
- Zdania oznajmujące, pytające i rozkazy w mowie zależnej
- Pytania pośrednie
- Zdania wykrzyknikowe
- Rzeczownik i fraza rzeczownikowa:
- Rodzaj rzeczownika
- Rzeczowniki policzalne i niepoliczalne
- Liczba pojedyncza i mnoga (regularna i nieregularna)
- Forma dzierżawcza rzeczowników (saxon genitive,’ of’genitive)
- Przedimki: nieokreślony, określony, zerowy
- Zaimek:
- Osobowe, dzierżawcze, zwrotne, wskazujące, pytające, względne, wzajemne
- Bezosobowy: you
- Przymiotnik:
- Regularne i nieregularne stopniowanie przymiotników
- Przymiotniki dzierżawcze
- Przysłówek:
- Miejsce przysłówka w zdaniu
- Przyimek:
- Przyimki miejsca, kierunku, odległości
- Przyimki określające czas
- Pytania z przesuniętym przyimkiem
5. Realizacja programu: Jednym z celów ogólnych wytyczonych w programie jest pomoc uczniowi w osiągnięciu umiejętności językowych zapewniających w miarę swobodną komunikację w języku angielskim. Zadanie nauczyciela na tym etapie nauki to wspieranie uczniów w opanowywaniu wiedzy i umiejętności, motywowaniu i dalsze wdrażanie do samodzielnej nauki, kształtowanie systematyczności i samodyscypliny. Realizacji powyższych służyć mają różnorodne formy i techniki pracy proponowane poniżej
- Formy pracy:
Program zakłada następujące formy pracy na lekcji i poza klasą:
- Praca z całą klasą
- Praca indywidualna
- Praca indywidualna pod kierunkiem nauczyciela
- Praca indywidualna w domu
- Praca w parach
- Praca w grupach (w tym projekty)
Forma pracy jest zależna od rodzaju zadania i warunków pracy, zaś przy doborze powyższych, różnorodnych form uczniowie zaspokajają swoje potrzeby w zależności od stylu uczenia się.
- Techniki uczenia sprawności językowych:
- Słuchanie:
- Udzielanie odpowiedzi na pytania ogólne
- Udzielanie odpowiedzi na pytania szczegółowe
- Wskazywanie określonych informacji
- Uzupełnianie brakującej informacji
- Układanie informacji we wskazanej kolejności
- Układanie części tekstu w odpowiedniej kolejności
- Mówienie:
- Rozmowy sterowane
- Dialogi
- Dyskusje
- Symulacje i odgrywanie roli
- Gry i zabawy komunikacyjne
- Czytanie:
- Udzielanie odpowiedzi na pytania ogólne
- Udzielanie odpowiedzi na pytania szczegółowe
- Wskazywanie określonych informacji w tekście
- Uzupełnianie brakujących informacji
- Układanie informacji we wskazanej kolejności
- Pisanie:
- Planowanie treści
- Sporządzenie planu pracy
- Pisanie poprawnie i używanie zróżnicowanych struktur leksykalno-gramatycznych
- Formułowanie wypowiedzi według wymogów różnorodnych form, np. list prywatny, list formalny itp.
- Korzystanie ze słownika
- Techniki nauczania gramatyki:
- Ustne dryle
- Dialogi
- Pisemne ćwiczenia gramatyczne
- Ćwiczenia z luką informacyjną
- Gry gramatyczne
- Techniki nauczania słownictwa i struktur leksykalnych:
- Wykorzystanie kontekstu do prezentacji znaczenia
- Podanie synonimu lub definicji
- Podanie polskiego odpowiednika
- Wykorzystanie pomocy wizualnych
- Wykorzystanie nagrań dźwiękowych
- Zapisywanie w zeszytach, na planszach lub kartkach i umieszczanie ich w widocznym miejscu
- Łączenie wyrazów w grupy tematyczne
- Nagrywanie na taśmę audio
- Kojarzenie wyrazów z dźwiękiem, przedmiotem, obrazem
- Układanie opowiadań z użyciem wyrazów z lekcji
- Układanie pojedynczych zdań
6. Ocenianie:
- Kryteria oceny sprawności mówienia i słuchania
bardzo dobry Uczeń:
- potrafi z powodzeniem zachować się w różnorakich sytuacjach życia zawodowego
- potrafi sformułować/zrozumieć w całości logiczną i spójną wypowiedź na tematy zawodowe
- potrafi wziąć udział w rozmowie o interesach
- wypowiada się komunikatywnie, choć w jego wypowiedzi są sporadyczne błędy gramatyczne i leksykalne, które jednak nie zakłócają komunikacji
- posługuje się/rozumie szeroki zakres struktur leksykalnych i gramatycznych na poziomie średnio zaawansowanym
- posługuje się/rozumie szeroki zakres zwrotów i wyrażeń o charakterze ekonomiczno-gospodarczym, głównie handlowym Wymowa i intonacja nie sprawiają żadnych trudności w zrozumieniu.
dobry Uczeń:
- przeważnie potrafi z powodzeniem zachować się w różnorakich sytuacjach życia zawodowego
- potrafi sformułować/zrozumieć logiczną i spójna wypowiedź na tematy zawodowe
- zazwyczaj potrafi wziąć udział w rozmowie o interesach
- wypowiada się komunikatywnie, choć w jego wypowiedzi są nieliczne błędy gramatyczne i leksykalne, które jednak nie zakłócają komunikacji
- posługuje się/rozumie dość szeroki zakres struktur leksykalnych i gramatycznych na poziomie średnio zaawansowanym
- posługuje się/rozumie dość szeroki zakres zwrotów i wyrażeń o charakterze ekonomiczno-gospodarczym, głównie handlowym Wymowa i intonacja sprawiają drobne trudności w zrozumieniu.
dostateczny Uczeń:
- czasem potrafi zachować się w podstawowych sytuacjach życia zawodowego
- próbuje sformułować krótką wypowiedź na tematy zawodowe, która bywa niespójna i nielogiczna
- z wypowiedzi innych "wyłapuje" sens ogólny ale nie potrafi rozróżnić bardziej zaawansowanych wyrażeń i zwrotów
- próbuje wypowiadać się ale w jego wypowiedzi pojawiają się liczne błędy gramatyczne i leksykalne, które częściowo zakłócają komunikację
- posługuje się/rozumie dość wąski zakres struktur leksykalnych i gramatycznych na poziomie średnio zaawansowanym
- posługuje się/rozumie dość wąski zakres zwrotów i wyrażeń o charakterze ekonomiczno-gospodarczym, głównie handlowym Wymowa i intonacja czasami sprawiają trudności w zrozumieniu.
dopuszczający Uczeń:
- z trudem potrafi zachować się w podstawowych sytuacjach życia zawodowego
- próbuje sformułować krótką wypowiedź na tematy zawodowe, która przeważnie jest niespójna i nielogiczna
- rozumie pojedyncze, proste zwroty i wyrażenia w czasie słuchania wypowiedzi innych, zadań ze słuchu
- rzadko próbuje wziąć udział w rozmowie
- próbuje wypowiadać się, ale popełnia liczne błędy gramatyczne i leksykalne, które znacznie zakłócają komunikację
- posługuje się/rozumie bardzo wąski zakres struktur leksykalnych i gramatycznych na poziomie średnio zaawansowanym
- posługuje się/rozumie bardzo wąski zakres zwrotów i wyrażeń o charakterze ekonomiczno-gospodarczym, głównie handlowym Wymowa i intonacja często sprawiają trudności w zrozumieniu.
niedostateczny Uczeń jest niezrozumiały albo odpowiada całkowicie nie na temat. Nie potrafi zrozumieć wypowiedzi w języku angielskim
- Kryteria oceny sprawności pisania i czytania: bardzo dobry Uczeń:
- potrafi napisać spójny, w pełni zrozumiały, zgodny z tematem tekst użytkowy z całkowitym zachowaniem wymogów danej formy
- stosuje szeroki zakres struktur gramatycznych i leksykalnych na poziomie średnio zaawansowanym
- stosuje szeroki zakres słownictwa ekonomiczno-handlowego w prawidłowym kontekście
- potrafi dostosować rejestr i styl do założonej formy
- wypowiada się komunikatywnie, choć w jego wypowiedzi pojawiają się sporadyczne błędy gramatyczno-leksykalne, ortograficzne i interpunkcyjne, które jednak nie zakłócają komunikacji
- zachowuje właściwą formę graficzną
- mieści się w granicach słów określonych w poleceniu
- potrafi przeczytać z pełnym zrozumieniem dłuższy tekst użytkowy, rozwiązuje prawidłowo zadania do tekstu
dobry Uczeń:
- potrafi napisać spójny, zrozumiały, zgodny z tematem tekst użytkowy z zachowaniem wymogów danej formy
- stosuje dość szeroki zakres struktur gramatycznych i leksykalnych na poziomie średnio zaawansowanym
- stosuje dość szeroki zakres słownictwa ekonomiczno-handlowego w prawidłowym kontekście
- przeważnie potrafi dostosować rejestr i styl do założonej formy
- wypowiada się komunikatywnie, choć w jego wypowiedzi pojawiają się nieliczne błędy gramatyczno-leksykalne, i dość liczne ortograficzne i interpunkcyjne, które nie zakłócają komunikacji
- przeważnie zachowuje właściwą formę graficzną
- nie mieści się w granicach słów określonych w poleceniu w +/- 10%
- potrafi przeczytać ze zrozumieniem dłuższy tekst użytkowy, w większości rozwiązuje prawidłowo zadania do tekstu
dostateczny Uczeń:
- potrafi napisać w większości zrozumiały tekst użytkowy, lecz czasem brak w nim logicznej ciągłości i nie zachowuje on założonej formy; może nieznacznie odbiegać od tematu
- stosuje dość wąski zakres struktur gramatycznych i leksykalnych na poziomie średnio zaawansowanym
- stosuje dość wąski zakres słownictwa ekonomiczno-handlowego w prawidłowym kontekście
- czasem potrafi dostosować rejestr i styl do założonej formy
- próbuje wypowiadać się ale w jego wypowiedzi pojawiają się liczne błędy gramatyczno-leksykalne, ortograficzne i interpunkcyjne, które częściowo zakłócają komunikację
- czasem nie zachowuje właściwej formy graficznej
- nie mieści się w granicach słów określonych w poleceniu w +/- 20%
- potrafi przeczytać tekst w języku angielskim, ale rozumie tylko główne jego przesłanie, popełnia błędy w wykonywanych zadaniach do tekstu
dopuszczający Uczeń:
- potrafi napisać tekst użytkowy, lecz najczęściej brak w nim logicznej spójności i nie zachowuje on założonej formy; znacznie odbiega od tematu i jest trudny do zrozumienia
- stosuje bardzo wąski zakres struktur gramatycznych i leksykalnych na poziomie średnio zaawansowanym
- stosuje bardzo wąski zakres słownictwa ekonomiczno-handlowego w prawidłowym kontekście
- rzadko udaje mu się dostosować rejestr i styl do założonej formy
- próbuje wypowiadać się ale popełnia bardzo liczne błędy, które znacznie utrudniają komunikację
- rzadko zachowuje właściwą formę
- przekracza granice określone w poleceniu o ponad 20% w górę albo w dół graficzną
- potrafi przeczytać tekst w języku angielskim, ale rozumie tylko główne jego przesłanie, popełnia błędy w wykonywanych zadaniach do tekstu
niedostateczny Tekst jest nie na temat albo błędy uniemożliwiają komunikację. Zupełnie nie rozumie przesłania tekstu, nie potrafi rozwiązać zadań do tekstu. 9. Sposoby sprawdzania: Sprawdzanie stopnia opanowania czterech sprawności językowych, gramatyki i leksyki powinno być przeprowadzane za pomocą odpowiednio skonstruowanych testów oraz form wypowiedzi ustnych przy zastosowaniu jasno określonych kryteriów. autor: mgr Beata Bober-Bralich |